Πέμπτη 3 Απριλίου 2014

Ρητορική

Η Ρητορική αποδεικνύει τη δύναμη του λόγου και κρατάει σπαθί στο χέρι της. Ετυμολογικά η λέξη Ρητορική προέρχεται από το ρω=ρ*, ρήσις: η μέθοδος, ή η τέχνη της σύνθεσης λόγων. Η λέξη τέχνη στην αρχαιότητα δήλωνε επιδεξιότητα για εκτέλεση κάποιας δραστηριότητας για τη δημιουργία έργου σύμφωνα με ορισμένους κανόνες. (π.χ. γραμματική, ρητορική, ναυπηγική, αρχιτεκτονική τέχνη, γλυπτική, ζωγραφική, κ.ά.)

Ρητορεία: είναι o λόγος που εκφωνείται. Περικλείει ένα είδος μυστηρίου που μπορεί να μαγέψει το ακροατήριο ακαριαία. Ο εκφωνημένος λόγος χρειάζεται ενθουσιασμό. (εν-θεό-ποιούμε).

Είναι ευχάριστο να εκφράζει κανείς προφορικά τις σκέψεις του άνετα και όμορφα. Όταν ο λόγος είναι καθαρός, διαθέτει χάρη και απλότητα, έχει ταλέντο, διεισδύει στη ψυχολογία του ακροατηρίου και καθιστά το μήνυμα ευδιάκριτο.
Η Ρητορική προέρχεται από την ανάγκη του Ανθρώπου για επικοινωνία, με σκοπό τη διάδοση ιδεών και πληροφοριών, την εμψύχωση, τη διαπαιδαγώγιση και τη ψυχαγωγία.
H ενασχόληση με την Ρητορική μας δίνει μία ιδέα του μεγαλείου που κατέχουμε. Είμαστε οι μνήμες από τους προγόνους μας που τους απασχόλησε η Αλήθεια για τις Ιδέες και για το Ιδεώδες. Ο Άνθρωπος παρατηρεί τον εαυτό του και το περιβάλλον του. Αυτή η εξέταση τον βοηθά να αυτοπροσδιοριστεί και να τοποθετηθεί σε αυτό που λέγεται Ζωή. Το μέσο που διαθέτει είναι το Αίσθημα, η Σκέψη, το Συναίσθημα και ο Λόγος. Ο Λόγος είναι ο κυριότερος τρόπος έκφρασης του ανθρώπου, άρα και ο πιο σημαντικός. Η Ρητορεία είναι καλή όταν εκφράζει την Αλήθεια και το Δίκαιο στον ακροατή. Ο Σωκράτης, ο Πλάτωνας και ο Πλούταρχος ήταν λάτρεις της Ρητορικής και πολεμιστές της κούφιας Ρητορείας και του ψεύδους.
Στην Αρχαιότητα υπήρχαν τρία πρώτα μαθήματα κλασσικής παιδείας. Η Γραμματική, η Λογική και η Ρητορική. Στους Αρχαίους Έλληνες η Ρητορική χρησίμευε για να τους προετοιμάσει κατάλληλα ώστε να μπορούν να ασχοληθούν με τα κοινά. Γνώριζαν ότι το να μιλήσει κανείς δημόσια είχε δυσκολίες. Η Ρητορική διδάσκει ευγλωττία, συλλογισμούς και επιχειρήματα. Η ευγλωττία η οποία πέρα από ένα κληρονομημένο ταλέντο είναι ένα αγαθό που μπορεί κανείς να το αποκτήσει εύκολα, αρκεί να το επιθυμεί να το καλλιεργήσει. Η ευγλωττία είναι ένα εργαλείο χρήσιμο, εκφραστικό καθώς και πανίσχυρο γλωσσικό. Ο Ρήτορας χρειάζεται να εκπαιδευτεί στην ικανότητα της κρίσης, της διάκρισης και της ορθής επιχειρηματολογίας. Ο Ρήτορας είναι σε θέση να μιλήσει για διάφορα θέματα μπροστά σε κοινό. Έχοντας ξεπεράσει τις δυσκολίες έκθεσης του εαυτού του, η αυτοπεποίθηση του και η αυτοεκτίμηση του από την κατοχή και την χρήση αυτών των τεχνικών και των δεξιοτήτων είναι μεγάλη.
Οι Σοφιστές ήταν οι επαγγελματίες της εποχής που αναλάμβαναν να διδάξουν ρητορεία ιδιωτικά, έναντι μεγάλης αμοιβής.
Από τον Όμηρο έχουμε δείγματα φυσικής πρακτικής ρητορείας. Για τον Ησίοδο ο ωραίος λόγος θεωρείται δώρο των Μουσών. Η Πολύμνια ήταν η Μούσα της Ρητορικής.
Ο Κόραξ και ο Τεισίας από την Σικελία (Συρακούσες 467 π.Χ.) ήταν οι πρώτοι που συνέταξαν ένα εγχειρίδιο Ρητορικής και δίδασκαν αυτή την τέχνη.
Παραθέτουμε 10 ονόματα αττικών ρητόρων: Αντιφών, Ανδοκίδης, Λυσίας, Ισαίος, Ισοκράτης, Υπερείδης, Λυκούργος, Αισχίνης, Δημοσθένης, Δείναρχος.

Ο Σωκράτης εξάσκησε την Ρητορική χρησιμοποιώντας το Ρητορικό Ερώτημα με σκοπό να αιφνιδιάσει, να προβληματίσει τον συνομιλητή του ως προς το ορθό, το Δίκαιο, το αληθές, το καλό και το χρήσιμο, με σκοπό το γενικό καλό. Ο τρόπος αυτός ανέτρεπε την θέση που είχε αρχικά ο συνομιλητής και από την συζήτηση άφηνε να φανεί η Αλήθεια των Ιδεών, των γεγονότων και των πράξεων. Η μέθοδος αυτή ονομάστηκε η Μαιευτική του Σωκράτη.

H Ρητορική έχει κάνει μεγάλη διαδρομή ανά τους αιώνες. Έχει φτάσει και στις ημέρες μας ως μία διαχρονική αξία. Η διδασκαλία της Ρητορικής είναι μία πνευματική-νοητική εξάσκηση. Όσο την εξασκεί κανείς τόσο καλύτερος γίνεται. Ωφελείται ο άνθρωπος ο οποίος την εντάσσει στην καθημερινότητα του.